سال پنجم-(دوره ی جدید)-شماره ی هفدهم-بها:5 دقیقه

بسم الله

نامش شبکه جهانی قرآن سیماست
قول هایی که به ما دادند

نوشتن نقد درباره ی رسانه ی ملی کشورمان کار خیلی سختی نیست.چون از طرفی آن قدر سلایق مختلف است و از طرف دیگر کاستی ها زیاد که هر کس می تواند به گوشه ای از این شهر رسانه ای نقدی بزند.گستردگی کارها هم باعث شده است که بعضا مدیریت خیلی از کارهای این رسانه ی ملی،که به فرموده ی امام خمینی(ره)باید دانشگاه ملی باشد به دست افرادی بیافتد که نه بویی از اسلام برده اند و نه رنگی از رسانه دیده!به همین خاطر،مدتی بود که جهت نوشتن نقدی بر شبکه جهانی قرآن سیما و روند آن دست دست می کردم.اما اخیرا آن قدر کارنامه ی این شبکه ی به اصطلاح جهانی درخشان شده است که به هیچ صورت نمی توان آن را زیر سبیلی رد کرد.شبکه ای که در ابتدای تاسیسش قول های زیادی برایش داده شد و قرار بود کارهای زیادی انجام دهد.

سیمای قرآن و صدای قرآن؛موازی های استثنایی!
آن طور که می گویند دو خط موازی در بینهایت به هم می رسند و یکدیگر را ملاقات می کنند.اما شبکه های «سیما» و «صدا»ی قرآن این قاعده را دور زدند و به قول اهالی فن شدند مثال نقضی بر این قانون کلی!نگاهی کوتاه به کنداکتورهای پخش دو شبکه صدا و سیمای قرآن به ما نشان می دهد که «سیمای قرآن» دقیقا همان «رادیو قرآن» است که تنها تفاوتشان فقط و فقط در داشتن تصویر است و نه چیز دیگر.از تلاوت های قرآن گرفته تا سخنرانی ها و پخش محافل انس و چک کردن صوت و لحن و مشاوره های مثلا قرآنی همه و همه برنامه هایی رادیویی هستند که در سیمای قرآن فقط تصویر یک آقا یا خانم به آن اضافه می شوند و اگر شما تصویر تلویزیونتان را ببندید،نه تنها از برنامه ها عقب نمی مانید،بلکه خیلی راحت تر می توانید به کارهای دیگرتان برسید و رادیوی تلویزیونی قرآن را هم گوش دهید.(البته اگر حوصله تان اجازه دهد)

حال این موضوع مطرح می شود که با وجود رادیو قرآنی که شانه به شانه ی آن رادیو معارف حرکت می کند و تنها مخاطبان خاص را جذب می کند و حتی در نظر سنجی های خود سازمان صدا و سیما هم درصد شنونده ی زیادی ندارد،می توان برای افتتاح شبکه ی تلویزیونی-رادیویی قرآن که یک نام جهانی هم قبلش اضافه می کنیم و با این شکل و شمایل خسته کننده به ماهواره ها می فرستیم توجیه خوبی پیدا کرد؟مسلما بحث سر لزوم افتتاح شبکه ی تلویزیونی قرآن نیست.اما نقد بر این جا وارد است که آیا نیاز است شبکه ی تلویزیونی قرآن که یک کپی رادیویی از خودش دارد،با این همه هزینه به روی آنتن برود و بعضا دیدها را هم نسبت به قرآن دچار انحراف کند؟

بی شک اگر حتی بخواهیم خطر پر رنگ تر شدن سکولاریسم را با افتتاح چنین شبکه هایی نادیده بگیریم(که فعلا می گیریم)نمی توان از این موازی کاری فاحش که در آن جدا از اسراف کاری ها،دید مخاطب را نسبت به دین یک دید خشک و تک بعدی می کند به راحتی گذشت.

و قول هایی که دادند...
هیچ گاه یادمان نمی رود که مسئولین سازمان صدا و سیما،از جمله مدیر شبکه ی تلویزیونی قرآن(که نوک پیکان این نقد بیش تر متوجه او و همکاران ارشدش است)در مراسم افتتاح این شبکه و پس از آن در مطبوعات و نشریات،جهت فرار کردن از فشار انتقاد ها چه قول هایی به ما دادند.قول ساخت سریال هایی که بتواند حق آیات قرآن را ادا کند،ساخت برنامه هایی که مخاطبان را جذب کند،ساخت قطعاتی که هم خوش ساخت باشد و هم پر محتوا و... .

اما پس از گذشت کم و بیش دو سال از افتتاح این شبکه،تولیداتی که از این شبکه دیده ایم چیزی جز تلاوت های قرآنی قاریان مختلف در ساعات مختلف روز(آن هم با تصاویری کاملا مرتبط(!!))،تفسیرهای قرآن آن هم به صورت سخنرانی یک روحانی،مشاوره های مثلا قرآنی(که در آن هر چیزی دیدیم جز قرآن) و پخش سریال های تکراری شبکه های دیگر(البته با حذف عنوان بندی آغازی و پایانی؛چون آهنگ دارد)مشاهده نکردیم.

تنها برنامه ی قابل توجه این شبکه که مخصوص نوجوان ها بود و هست «عقیق» نام دارد که تقریبا کپی ای از برنامه های شبیه «نیمرخ» است که در دهه ی 70 از سیما پخش می شد.حتی برنامه های صبح این شبکه که سعی کرده مانند هر شبکه ای صبح گاهان سلامی به بینندگان خود بکند،آن قدر تکراری است که هیچ حرف جدیدی برای گفتن ندارد.

رقابتی که هنوز واردش نشده ایم
نمی دانم چه موقع می خواهیم رقابت رسانه ای را باور کنیم و به خود بقبولانیم که دیگر هر کسی به جز سیمای جمهوری اسلامی ایران،شبکه های دیگری را هم می بیند.اما در عصری که تمامی کارشناسان ارتباطات و رسانه کلی فسفر می سوزانند تا برنامه های جذابی بسازند تا در دل آن بتوانند حرف خود را به مخاطب بزنند،شبکه ی قرآنی را می بینیم که کارشناسی را دعوت می کند و دم دست ترین و راحت ترین برنامه ها(مثل چک کردن نحوه ی ادای کلمات عربی مثل ع و غ و...)را به روی آنتن می برد.شبکه ای که با نام قرآن فعالیت می کند آن قدر باید مخاطبان خود را گسترده فرض کند که بتواند به راحتی صفت «جهانی» بودن را برای خودش اضافه کند؛نه این که حتی نصف بیش تر مردم داخل کشور خودمان هم در تعریف مخاطبان این شبکه نگنجند.

و...آن ها:با تشکر از دوستان خوب و مهربانی که در عرض این دو هفته به حقیر و این وبلاگ لطف کردند:

وبلاگ لبگزه -- سلما -- وبلاگ تا صبح انتظار -- وبلاگ کاغذ کاهی -- صاحب عکس(منظور عکس مطلب قبلی است!) -- وبلاگ من خلوت نشین -- وبلاگ صلیب نقره ای -- وبلاگ قرآن و اهل بیت -- دلارام -- وبلاگ یک قدم تا پشت خاکریز -- یک بسیجی -- وبلاگ خط سوم